6 stycznia obchodzimy w Kościele katolickim Święto Trzech Króli. Oficjalna nazwa święta brzmi Epifania, co znaczy „objawienie”. Święto to przedstawia nam Boga, który staje się widzialnym, z tą różnicą jednak, że teraz nie tylko Żydom, ale i poganom, którym Bóg objawił się w osobach Mędrców. Objawienie Pańskie jest jednym z najstarszych świąt w Kościele. Obchodzono je na Wschodzie już od III wieku, gdy Kościół grecki obchodził Boże Narodzenie jako uroczystość Epifanii, tzn. zjawienie się Boga na ziemi w tajemnicy Wcielenia. Do kościoła łacińskiego dotarło zaś pod koniec IV wieku, niezależnie od święta Bożego Narodzenia. Dary złożone przez Mędrców mają znaczenie symboliczne. Papież Grzegorz Wielki ujął to następująco: „Mędrcy ofiarowują złoto, kadzidło i mirrę. Złoto królowi przystało, kadzidło składa się na ofiarę Bogu i mirrą balsamuje się ciała zmarłych. A więc Mędrcy Tego, któremu oddają cześć, również obdarzają mistycznymi darami: złotem – jako króla, kadzidłem – jako Boga, mirrą – jako podległego śmierci człowieka”.
 |
„I nam, tak jak tym Trzem Ludziom ze Wschodu, ukazała się gwiazda wiary. I my, jak oni, niesiemy mirrę cierpienia, złoto miłości, kadzidło uwielbienia. Ale czasem gwiazda znika i zostajemy w ciemności. I wtedy ciążą nam w poranionych rękach niesione dary. I rodzi się pokusa, by je porzucić za rogiem i pójść w swoją drogę. A tu trzeba wytrwać. Bo gwiazda znowu zajaśnieje i idąc za nią dojdziesz do jego gospody”. [ks. M. Maliński „Ujrzawszy gwiazdę, uradowali się” ze zbioru „Nasz chleb powszedni”] |
Na przełomie wieków XV i XVI wieku wykształcił się w kościołach zwyczaj święcenia w tym dniu złota i kadzidła. Poświęcanym kadzidłem, którym była żywica z jałowca, okadzano domy i obejście, co miało znaczenie symbolicznego zabezpieczenia go przed chorobami i nieszczęściami. W tym samym celu poświęconym złotem dotykano całej szyi. Od XVIII wieku upowszechnił się także zwyczaj święcenia kredy, którą zwyczajowo w święto Trzech Króli na drzwiach wejściowych w wielu domach katolickich pisano litery: K+M+B oraz datę bieżącego roku. Zwyczaj ten, znany również w czasach obecnych, jest często błędnie interpretowany jako odniesienie do domniemanych imion Mędrców ze wschodu (Kacper, Melchior, Baltazar). Faktycznie odnosi się on do łacińskiej inskrypcji „C†M†B” – „Christus Mansionem Benedicat” („Niech Chrystus błogosławi temu domowi”), choć święty Augustyn tłumaczy je jako „Christus Multorum Benefactor” („Chrystus dobroczyńcą wielu”). Chrześcijanie, znacząc poświęconą kredą odrzwia swoich mieszkań, proszą Chrystusa o błogosławieństwo, a także publicznie wyznają swoją wiarę.