Święto Matki Bożej Gromnicznej – Ofiarowanie Pańskie

     W dniu 2 lutego, 40 dni od Narodzenia Pana Jezusa, obchodzić będziemy święto Ofiarowania Pańskiego, zwane także jako epifania – czyli ukazanie, objawienie, olśnienie. W polskiej tradycji dzień ten obchodzony jest jako Święto Matki Bożej Gromnicznej. Jest to pamiątka ofiarowania Pana Jezusa w świątyni jerozolimskiej i dokonania przez Matkę Bożą obrzędu oczyszczenia. Zgodnie bowiem z prawem żydowskim, będącym pamiątką ocalenia pierworodnych synów Izraela podczas niewoli egipskiej, każdy pierworodny syn u Żydów był uważany za własność Boga. Dlatego czterdziestego dnia po jego urodzeniu należało zanieść syna do świątyni w Jerozolimie, złożyć go w ręce kapłana, a następnie wykupić za symboliczną opłatą 5 syklów (równowartość zarobku za 20 dni). Równocześnie z obrzędem ofiarowania i wykupu pierworodnego syna łączyła się ceremonia oczyszczenia matki dziecka. W okresie 40 dni po narodzeniu syna (i dwa razy dłuższym przy narodzeniu córki) nie mogła ona stawiać się w miejscach publicznych. Gdy upłynął ten termin matka była zobowiązana złożyć ofiarę z baranka i młodego gołębia lub z synogarlicy, jako ofiarę dla Boga. Jeśli jej na to nie pozwalało zbyt wielkie ubóstwo – zamiast baranka prawo dopuszczało ofiarowanie drugiego gołębia lub synogarlicy. Fakt, że Maryja i Józef złożyli synogarlicę, świadczy, że byli bardzo ubodzy.

Święto Matki Bożej Gromnicznej - Ofiarowanie Pańskie „O Boże mój, gdzież jest moja gromnica?
Oto burze nadchodzą, grzmoty, błyskawice.
Postawię ją w oknie mojej duszy,
a Ty, Maryjo, udziel mi nadziei.
Zapalę ją w przedsionku mego serca,
a Ty wypełnij je miłością.
Umieszczę ją w oknie mego rozumu,
a Ty spraw aby zawierzyła do końca,
Twemu Synowi moja mała wiara.
[„Przez Maryję do Jezusa”]

     W czasie Ofiarowania starzec Symeon wziął na ręce swoje Pana Jezusa i wypowiedział prorocze słowa: „Światłość na oświecenie pogan i na chwałę Izraela” (Łk 2, 32). Stąd też w dniu tym podczas nabożeństw święci się duże woskowe świece, zwane gromnicami oraz urządzane są uroczyste procesje z zapalonymi świecami. Polacy widzą w Matce Bożej Gromnicznej Tę, która sprowadziła na ziemię niebiańskie Światło i która nas tym Światłem broni i osłania od wszelkiego zła. Powróciwszy dawniej z kościoła gospodarz zapaloną gromnicą błogosławił swoje pola, podwórze i zwierzęta. Kopcił znak krzyża na powale odrzwiach drzwi, aby zabezpieczyć dobytek od gromów, nawałnic i gradów. Poświęcone gromnice przechowywano nad obrazami świętych, posługując się nimi w ważnych i groźnych momentach życia. Miały one chronić domowników od gromów i wszelkich niebezpieczeństw. Z zapaloną gromnicą wychodziło się naprzeciw kapłana niosącego choremu ostatnią posługę, a w chwili śmierci dawało konającemu gromnicę do ręki, by uprosić dla niego wstawiennictwo Matki Boskiej oraz by na wzór „roztropnych panien” wyszedł on z płonącą lampą na spotkanie swego Oblubieńca. W czasie burzy i gromów stawiana była zapalona gromnica w oknie, przed obrazem Najświętszej Panny lub na stole, przy którym gromadzili się domownicy. Z dawien dawna uważano Matkę Boską Gromniczną za opiekunkę zagród i ludzi, chroniącą przed napaścią wilków.

     Ze świętem Matki Bożej Gromnicznej kończy się w Polsce tradycyjny okres Bożego Narodzenia – okres śpiewania kolęd, trzymania żłóbków i choinek. W dniu tym kościół powszechny obchodzi także ustanowiony przez św. Jana Pawła II w 1997 roku Dzień Życia Konsekrowanego, poświęcony modlitwie za osoby, które oddały swoje życie na służbę Bogu i ludziom w niezliczonych zakonach, zgromadzeniach zakonnych, stowarzyszeniach życia apostolskiego i instytutach świeckich. Pamiętajmy o nich w podczas naszej modlitwy w tym dniu.

     Poświęcenie świec gromnicznych podczas wszystkich Mszy św.