Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny obchodzona 15 sierpnia – w polskiej tradycji znana jako Święto Matki Bożej Zielnej – to jedno z najstarszych świąt maryjnych w Kościele katolickim. Prawda wiary o wniebowzięciu Maryi obecna jest w wierze Kościoła od V wieku. W VI wieku cesarz bizantyjski Maurycy polecił obchodzenie tego święta w całym Kościele wschodnim, zaś w VII wieku pod wpływem klasztorów wschodnich święto przeniesiono do Kościoła rzymskokatolickiego, ustalając jego nazwę, podobnie jak w prawosławiu, jako Zaśnięcie Maryi Panny. Święto Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny zajęło miejsce Zaśnięcia stosunkowo niedawno, dopiero po ogłoszeniu w konstytucji apostolskiej Munificentissimus Deus (Najszczodrobliwszy Bóg) dogmatu wiary Kościoła katolickiego. Stało się to 1 listopada 1950 roku, gdy to papież Pius XII wypowiedział uroczyście w bazylice św. Piotra w obecności prawie 1600 biskupów i niezliczonych tłumów wiernych orzeczenie: „powagą Pana naszego Jezusa Chrystusa, świętych Apostołów Piotra i Pawła i Naszą, ogłaszamy, orzekamy i określamy jako dogmat objawiony przez Boga: że Niepokalana Matka Boga, Maryja zawsze Dziewica, po zakończeniu ziemskiego życia z duszą i ciałem została wzięta do chwały niebieskiej”. Papież swoim najwyższym autorytetem przypomniał, potwierdził i usankcjonował to, co od dawna w Kościele było uznawane.
 |
„Matko Boska Zielną zwana Dziś przyklękam na kolana Bukiet z ziela trzymam w ręce Chcę Ci złożyć go w podzięce Za zebrane w żniwa plony Niechaj będzie pochwalony Bóg który przed wieków wiekiem Przymierze zawarł z człowiekiem Będziesz wiosną w ziemię czarną Siał swą dłonią różne ziarno A gdy przyjdzie Zielnej pora Będziesz plony zwoził z pola Snopy zboża kładł w stodole Aż uprzątniesz swoje pole Zaś na Zielną z serca swego Zrobisz bukiet ze wszystkiego Z kłosów zboża, ziół, leszczyny Z polnych kwiatów i kaliny A gdy przyjdziesz przed ołtarze Złożysz do swej Matce w darze Ofiarując trud swej pracy Jak wszyscy wierni rodacy Ten obyczaj bardzo stary Karze złożyć a plonów dary” [J. Józef „Do Matki Boskiej Zielnej”] |
Święto 15 sierpnia jest pełne treści teologicznych, kulturowych i obyczajowych. W polskiej pobożności i tradycji ludowej uroczystość Wniebowzięcia zwana jest Świętem Matki Boskiej Zielnej. Do licznych maryjnych sanktuariów dociera wiele pielgrzymek wyruszających z miejscowości w całym kraju. W niektórych sanktuariach organizowane są inscenizacje przedstawiające zaśnięcie oraz wniebowzięcie Matki Boskiej. Wokół święta powstało w kulturze polskiej wiele zwyczajów związanych z poświęconymi w ten dzień wiankami uplecionymi ze świeżych ziół i kwiatów, które miały zabezpieczać przed wieloma chorobami. Bukiety przynoszone do kościoła mają upamiętniać to, że Apostołowie po otwarciu grobu Maryi znaleźli w nim tylko same zioła i kwiaty. W tradycji ludowej święto to jest dziękczynieniem za zebrane plony. Z dniem tym w sposób naturalny łączy się błogosławieństwo zbiorów. Zwyczajowo do tego dnia kończono zbiór plonów, zgodnie z powiedzeniem „Na Wniebowzięcie zakończone żęcie”. 15 sierpnia przynosi się do kościoła w celu poświęcenia wieńce żniwne, kosze owoców i warzyw, bukiety złożone z kwiatów i ziół oraz bochenki chleba. Czyniąc to lud dziękuje Matce Bożej Wniebowziętej za wspaniałe dary hojności, za pomoc w ciężkiej pracy na roli, za opiekę na ludźmi i ich plonami.
Uroczystość Wniebowzięcia NMP ukazuje nam Matkę Bożą, która jako pierwsza z ludzi, uczestniczy już w pełni zbawienia, przygotowanego dla nas wszystkich. Wniebowzięcie wskazuje ludzkości jej powołanie i drogę do chwały w niebie. Maryja Wniebowzięta jest „dorodnym owocem” odkupienia dokonanego przez Jezusa. Jest również obrazem Kościoła, który został powołany do tego, by osiągnąć doskonałość i świętość. Ona prowadzi i podtrzymuje nadzieję ludu Bożego, będącego jeszcze w drodze. Wniebowzięta Maryja jest zapowiedzią naszego przyszłego losu: żyjemy tu nie po to, by cierpieć i umierać, by nasze ciała uległy bezpowrotnie rozkładowi, a nasze więzi z bliskimi kończyła ostatecznie śmierć. Chrystus mocą swej śmierci i zmartwychwstania sprawia, że choć umieramy, zmartwychwstaniemy w ciele i wspólnie z Maryją będziemy wielbić dobrego Boga, ciesząc się bliskością rodziny, przyjaciół i ludzkości, która znajdzie się w niebie.