Przydrożne krzyże i kapliczki to nie tylko polski folklor, czy też ozdoba krajobrazu, ale przede wszystkim są one wyrazem wiary minionych pokoleń. Były one fundowane przez osoby prywatne lub całe społeczności wiejskie, jako wota dziękczynne, bądź upamiętniające różne wydarzenia. Ludzie z różnych przyczyn i okoliczności budowali kapliczki i stawiali krzyże, a to w intencji szczęśliwego powrotu z powstania styczniowego, powrotu z wojny, z łagru, a to za ochronę rodziny od morowego powietrza w okresie epidemii, a to za szczęśliwe pożycie rodziny, urodzenie dziecka, czy też ku czci księdza obdarzonego wdzięcznością parafian, itp. Były też stawiane jako wota błagalne: o urodzaj, pomyślność, przebaczenie popełnionego grzechu (jako wyraz pokuty), o ochronę przed złem, klęskami żywiołowymi, o opiekę nad duszami zmarłych. Przez całe lata były one miejscem spotkań i modlitw mieszkańców okolicznych miejscowości. Także dziś przechodząc obok nich, wiele osób z czcią zdejmuje czapkę, żegna się lub skłania głowę.
Na terenie naszej Parafii – chociaż daleko nam do Lubelszczyzny czy rejonu Roztocza – znajduje się wiele takich „świadków historii”. Poniżej zaprezentowano istniejące obecnie obiekty z myślą, aby to skromne opracowanie było przyczynkiem do dalszego rozwoju pobożności ludowej wyrażanej w znakach religijnych krzyży i kapliczek przydrożnych.
Cieślin – Krzyż w rejonie skrzyżowania ulicy Jurajskiej z ulicą Polną |
|
W miejscu powyższym od dawien dawna znajdował się krzyż. Ten rejon Cieślina określało się jako „na górce koło krzyża”. Dziś krzyż jest przebudowany kilka metrów w dół, w kierunku południowo – zachodnim, zaś górka praktycznie zniknęła. W latach 30-tych XX wieku w miejscu starego krzyża, znajdującego się w środku pomiędzy dwoma dorodnymi jesionami został postawiony nowy drewniany krzyż. Krzyż ten postawili bracia Władysław i Franciszek Milka. W dolej części krzyża wyżłobiony był napis informujący o fundatorach i roku powstania. W czasie budowy drogi lokalnej Bydlin – Cieślin – Kwaśniów (lata 1971 – 74) drzewa zostały wycięte, zaś krzyż po skróceniu w miejscu zgnilizny przebudowany został do ogródka państwa Łucji i Ludwika Półkoszków. Pod koniec lat 70-tych z inicjatywy okolicznych mieszkańców wykonany został przez Władysława Półkoszka nowy drewniany krzyż. Drewno na wykonanie krzyża przekazał Ludwik Półkoszek, zaś wykonawcą drewnianego płotka otaczającego krzyż był Stanisław Płonka. Przy powstaniu tego krzyż brali udział ponadto: Bolesław Pielka i Kazimierz Grzegorczyk. Następnie w roku 2004 wykonany został obecny metalowy krzyż, Jest on posadowiony pomiędzy dwoma tujami na obmurowaniu kamiennym wykonanym przez mieszkańca Kolbarku Tadeusza Dominiaka. Spawanie konstrukcji metalowych krzyża wykonane zostało przez Romana Barczyka s. Jana. Ponadto do powstania tego krzyża, oprócz wymienionych już osób, przyczynili się mieszkający nieopodal, nieżyjący już mieszkańcy Cieślina: Roman Barczyk s. Antoniego, Ludwik Półkoszek, Józef Siński, Marian Czerwiński oraz Henryk Mendrek. Opiekę nad krzyżem sprawowały głównie panie: Łucja Półkoszek, Alfreda Barczyk oraz Bronisława Szczypara. |
Cieślin – Figura Ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa na budynku przy ulicy Jurajskiej |
Na ulicy Jurajskiej w Cieślinie, nieopodal opisanego powyżej krzyża, we wnęce na szczycie starego budynku mieszkalnego należącego niegdyś do nieżyjących już państwa Anny i Władysława Kowalskich, znajdowała się drewniana figura Ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa. Figura ta pochodzi z końca XIX wieku (dom był postawiony w 1890 roku). Po wyburzeniu w 2021 roku starego budynku w jego miejscu wykonana została kamienna kapliczka, w której w 2022 roku na czas konserwacji drewnianej figury umieszczony był obrazek Matki Bożej. Po skończonej konserwacji w 2023 roku drewniana figura powróciła w dawne miejsce. Figurą opiekowała się nieżyjąca już pani Halina Majda, zaś obecnie obowiązki te przejęła jej córka.
|
|
Cieślin – Krzyż w rejonie skrzyżowania ulicy Jurajskiej z ulicą Zdrojową |
|
Krzyż znajdujący się przy stawie, w rejonie skrzyżowania ulicy Jurajskiej z ulicą Zdrojową w Cieślinie ma najkrótszą historię ze wszystkich tego typu obiektów. Powstał on w 1999 roku. Jego fundatorami byli Zofia i Stanisław Szatanowie, zaś spawania konstrukcji metalowych dokonali mieszkańcy Cieślina Antoni Kwiatkowski oraz Jerzy Ziemniak. Krzyżem tym opiekowali się (i nadal to czynią) członkowie rodziny Szatanów. |
Cieślin – Figura Matki Boskiej przy ulicy Jurajskiej w rejonie kościoła |
Figura Matki Boskiej znajdująca przy kościele w Cieślinie, w rejonie istniejącego obecnie parkingu, datuje swoje powstanie na początek lat 60-tych XX wieku. Sama figura jest rzeźbą wykonaną przez ówczesnego proboszcza parafii ks. Marcina Dubiela. Było to jedno z pierwszych dzieł ks. Dubiela po przybyciu w 1959 roku do Cieślina. Opiekę nad tą figura sprawowały nieżyjące już panie: Aniela Kowalska, Maria Kowalska, Grażyna Kasprowicz oraz Janina Lis z rodziną. |
|
Cieślin – Figura Jezusa Chrystusa przy ulicy Jurajskiej w rejonie kościoła |
|
Betonowa figura Jezusa Chrystusa, autorstwa księdza Marcina Dubiela, początkowo znajdowała się na podwórzu plebanii. W latach 90-tych ubiegłego wieku została ona przeniesiona pod płotek okalający istniejący obecnie parking przykościelny. W roku 2005 przy okazji zabudowy przed kościołem pomnika św. Jana Pawła II wykonany został z cegieł klinkierowym cokół pod figurę. Figura została również w tym okresie pomalowana. Na przełomie lipca/sierpnia 2019 roku rzeźba została odnowiona i posadowiona na bloku skalnym. |
Cieślin – Figura św. Jana Pawła II na terenie cmentarza przykościelnego |
Na terenie cmentarza przykościelnego znajduje się posadowiona na skalnym bloku 2,5-metrowa figura św. Jana Pawła II. Figura Ojca Świętego Jana Pawła II trzymającego w ręku pastorał ustawiona została na placu przed głównym wejściem do kościoła po przybyciu do parafii ks. Leszka Kapeli w dniu 08.04.2005 roku (dzień pogrzebu Papieża). Wykonawcą dzieła był Józef Siwoń z Łowców k. Jarosławia. W dzień odpustu parafialnego ku czci patrona parafii św. Stanisława BM, w niedzielę 08.05.2005 roku, aktu poświęcenia papieskiego pomnika dokonał proboszcz parafii św. Joachima w Sosnowcu ks. kan. Stanisław Kocot. Na przełomie miesięcy lipiec/sierpień 2019 roku figura św. Jana Pawła II została odnowiona przez wykonawców tego dzieła i przeniesiona w nowe miejsce, gdzie posadowiona została na bloku skalnym.
|
|
Cieślin – Figura św. Stanisława BM w ogrodzie przy plebanii
|
|
Na terenie ogrodu przy plebanii, w bezpośrednim sąsiedztwie sadzawki z figurą św. Jana Nepomucena, znajduje się posadowiona na skalnym bloku figura patrona parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Figura ta wzniesiona została w okresie październik – listopad 2016 roku, jako wotum dziękczynne ks. Mariusza Wróbla za 25 lat kapłaństwa Została ona poświęcona w Niedzielę Palmową, w dniu 09.04.2017 roku, w trakcie wizytacji kanonicznej przeprowadzonej przez biskupa sosnowieckiego Grzegorza Kaszaka. |
Cieślin – Kapliczka nadrzewna na końcu ulicy Leśnej |
Za cmentarzem w Cieślinie, na końcu ulicy Leśnej – już przy drodze leśnej, którą dawniej podążali do kościoła mieszkańcy Krzywopłot, Kwaśniowa Górnego i Huciska Kwaśniowskiego – na drzewie zamocowana jest kapliczka metalowa z figurą Matki Bożej. Kapliczka ta to wotum dziękczynne za uratowanie życia w czasie II wojny światowej, o czym informuje wybity na kapliczce napis: „N.M.P. ZA CUD. OCALENIE ŻYCIA W 1943 R. WŁADYSŁAW GRZANKA Z KRZYWOPŁOT 1979 R.”. Kapliczka wraz z upływem czasu uległa znacznemu skorodowaniu. W 2019 roku została odnowiona przez żyjących spadkobierców p. W. Grzanki, dzięki czemu możliwe będzie zachowanie dla potomnych pamięci o tych tragicznych latach niemieckiej okupacji.
|
|
Cieślin – Krzyż w rejonie skrzyżowania ulicy Jurajskiej z ulicą Kamyk
|
|
Na skrzyżowaniu ulicy Jurajskiej z ulicą Kamyk w Cieślinie (na terenie należącym obecnie od Kwaśniowa Dolnego) znajduje się krzyż betonowy z wizerunkiem Pana Jezusa w osłonie wykonanej z blachy. Posadowiony on jest na cokole wykonanym z kamienia polnego o wysokości ponad jednego metra. Krzyż ten powstał pod koniec lat trzydziestych XX wieku, zaś jego budowę zlecił mieszkaniec Kwaśniowa Dolnego Franciszek Pacan, który zakupił potrzebny materiał. Wykonawcami krzyża na jego prośbę byli inni mieszkańcy Kwaśniowa: Roman Smętek i Bolesław Brodziński. Fundator będący w podeszłym wieku nie posiadał pieniędzy i chciał za wykonanie krzyża zapłacić zbożem. Ci jednak zapłaty nie przyjęli, oświadczając, że pracę swą ofiarowują na chwałę Bogu. Po II wojnie światowej krzyż ogrodzono drewnianym płotkiem, który z czasem uległ zniszczeniu. Aktualnie krzyż znajduje w pewnym oddaleniu od najbliższych domostw, stąd też różnie bywa z dbałością o jego wygląd. Czasem mieszkańcy przysiółka Bagna bądź przechodzący w pobliżu, umieszczą pod nim kwiaty albo zapalą symboliczne znicze.
|
Cieślin – Kapliczka słupkowa przy drodze leśnej w przysiółku Bagna |
Przy drodze leśnej w przysiółku Bagna należącym do Cieślina, w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań należących kiedyś do Czerwińskich, potem Molów, a ostatnio do Dyczewskich, posadowiona jest stara, drewniana kapliczka słupkowa. Wewnątrz kapliczki znajduje się rzeźba Jezusa Frasobliwego. Kapliczka wraz z upływem czasu uległa znacznemu zniszczeniu i zapomnieniu. Miejmy nadzieję, że nowi właściciele pochodzący z Krakowa, którzy podobno ostatnio nabyli znajdujące się naprzeciw niej zabudowania, zadbają o kapliczkę i nie dopuszczą do jej całkowitego zniszczenia, a tym samym zachowają ją dla potomnych.
|
|
Cieślin – Kapliczka przy drodze prowadzącej z Kolbarku do Cieślina
|
|
Na terenie Cieślina, w rejonie skrzyżowania drogi powiatowej łączącej Kolbark z Cieślinem, z drogą leśną biegnącą od Bydlina w kierunku Pustek, Borku i Kobylicy, znajduje się murowana kapliczka. Dawniej miejsce to określało się mianem „krzyżowe drogi”. Kapliczka ta poświęcona jest Matce Boskiej – jej obrazek znajduje się we wnęce kapliczki. Fundatorem istniejącej kapliczki powstałej w 1964 roku był mieszkaniec Kolbarku Antoni Majda, o czym informuje znajdujący się na niej napis: „Antoni Majda, KOLBARK, par. CIEŚLIN, 1964”. W roku 2013 kapliczka została odnowiona, min. uzupełniono tynki, odmalowano kapliczkę, wykonano nowe zadaszenie. Całość prac, wykonanych przez mieszkańców Kolbarku, została sfinansowana przez jedną z rodzin mieszkających w Cieślinie. Rodzina ta dba również o utrzymanie oraz upiększanie tego miejsca.
|
Kolbark – Kapliczka w rejonie skrzyżowania ulicy Świętokrzyskiej z ulicą Stawową |
Historia powstania kapliczki w tym miejscu sięga XIX wieku. Zachowana w naszej pamięci kapliczka domkowa sprzed 50–60 lat zajmowała mniejszą powierzchnię i była zbudowana z kamienia. Wewnątrz kapliczki znajdowało się kilka dużych obrazów. Rozsypująca się kapliczka została w 1983 roku gruntownie przebudowana. Prace budowlane przy przebudowie kapliczki wykonane zostały przez Kazimierza Olesiaka i Tadeusza Dominiaka, zaś materiał budowlany został zakupiony ze składek mieszkańców Kolbarku. Obecnie zajmuje ona większą powierzchnię, zaś z jej wnętrza zniknęły stare obrazy. W ich miejscu zamieszczony został obraz autorstwa ks. Marcina Dubiela przedstawiający Matkę Boską Częstochowską, patronkę tej kapliczki. W ostatnich latach kapliczka była kilkakrotnie odnawiana i remontowana przez mieszkańców Kolbarku. Wykonane zostało min. ogrodzenie za pomocą siatki oraz posadzone krzaki tui. Opiekę nad kapliczką sprawują panie z Kolbarku, głównie członkinie kółka różańcowego: Stanisława Włodyga, Balbina Grzanka i Maria Kuliś oraz w ostatnim czasie Bożena Piątek, Krystyna Jurczyk i Wiesława Grzanka
|
|
Kolbark – Figura św. Floriana przy ulicy Źródlanej
|
|
W Kolbarku przed remizą Ochotniczej Straży Pożarnej przy ulicy Źródlanej znajduje się figura patrona strażaków św. Floriana. Figura ta ufundowana została przez mieszkańca Kolbarku Janusza Adamskiego, zaś postument pod nią jest dziełem miejscowych strażaków. Uroczystego poświęcenia figury dokonał w dniu 22.05.2010 roku ówczesny proboszcz parafii w Cieślinie ks. Leszek Kapela. Uroczystość poświęcenia zaszczycili swoim udziałem min. kapelan OSP w gminie Klucze ks. Marek Plebanek (proboszcz Parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Kwaśniowie Dolnym – ówczesny dziekan dekanatu w Jaroszowcu) oraz przedstawiciele samorządu gminnego w Kluczach na czele z wójtem gminy, panią Małgorzatą Węgrzyn. Opiekę nad figurą sprawują druhowie OSP w Kolbarku.
|
Kolbark – Kapliczka przy ulicy Źródlanej (1)
|
Na posesji państwa Ignacego i Stanisławy Chojnackich, przed starym domem stał dawniej drewniany krzyż, którego ramiona połączone były dodatkowymi belkami tworzącymi kwadrat. Na początku lat osiemdziesiątych XX wieku – na czas budowy nowego domu – stary, butwiejący krzyż został wykopany i położony w ogrodzie, gdzie leżał prawie 2 lata. W latach 1980/81 w nowym miejscu (położonym bardziej w kierunku zachodnim) wybudowana została obecna kapliczka słupkowa zamiast krzyża. Dach kapliczki pokryty jest blachą, zaś na jego zwieńczeniu znajduje się metalowy krzyż. We wnęce kapliczki umieszczona jest figurka Matki Boskiej. Opiekę nad kapliczką sprawowała dawniej Stanisława Chojnacka, zaś obecnie rolę tą przejęła jej córka Bożena Piątek wraz z najbliższą rodziną. |
|
Kolbark – Kapliczka przy ulicy Źródlanej (2)
|
|
Kilkadziesiąt metrów powyżej poprzedniej kapliczki, tym razem po prawej stronie ulicy Źródlanej, znajduje się kolejna kapliczka słupkowa. Kapliczka koloru białego przykryta jest okrągłym daszkiem wykonanym z drewnianych gontów, na szczycie którego znajduje się metalowy krzyż. Wewnątrz kapliczki znajduje się figura Najświętszego Serca Pana Jezusa. Poprzednio znajdowała się w tym miejscu kapliczka wybudowana z kamienia w latach 60-tych ubiegłego wieku przez Antoniego Majdę. Na wskutek działania warunków atmosferycznych oraz upływającego czasu, kamień użyty do jej budowy zaczął się rozsypywać. W roku 2010 pani Stanisława Kamionka sfinansowała budowę nowej kapliczki, zaś roboty budowlane wykonał mieszkający w Krzywopłotach pan Jerzy Smętek. Aktualnie o utrzymanie oraz upiększanie tego miejsca dba mieszkająca nieopodal pani Stanisława Kamionka.
|
Kolbark – Kapliczka przy ulicy Źródlanej (w środku miejscowości)
|
Po lewej stronie ulicy Źródlanej, praktycznie w środku wsi Kolbark (naprzeciw nieistniejącej, starej remizy OSP) znajduje się kapliczka domkowa pokryta dwuspadowym dachem wykonanym z czerwonej blachy trapezowej. Jest to druga pod względem czasu powstania kapliczka w Kolbarku. W latach 1983 – 84 wykonany został gruntowny remont kapliczki staraniem mieszkańców Kolbarku. Roboty remontowe wykonane zostały przez Kazimierza Olesiaka i Tadeusza Dominiaka, zaś ołtarzyk i posadzkę wykonał Marek Bromblik. Kapliczka poświęcona jest św. Janowi Kantemu. W nocy z 31 lipca na 1 sierpnia 2000 roku nieznany sprawca wkradł się do środka kapliczki i skradł znajdującą się tam od niepamiętnych czasów figurę św. Jana Kantego. Przedstawiała ona świętego w sutannie i w komży oraz w birecie na głowie. Po kradzieży ufundowana została nowa figura. W kapliczce centralnie znajduje się teraz rzeźba św. Jana Kantego, zaś na ścianie obrazy św. Jana Pawła II, św. Jana Kantego oraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Ponadto mamy tu figurki Matki Boskiej Fatimskiej oraz Najświętszego Serca Pana Jezusa. O utrzymanie tej kapliczki dbają obecnie głównie pani Maria Kuliś oraz Kazimierz Olesiak. |
|
Kolbark – Kapliczka w rejonie skrzyżowania ulicy Źródlanej z ulicami Dworską i Wesołą
|
|
W Kolbarku na samej górze pod lipą, w rejonie skrzyżowania ulicy Źródlanej z ulicami Dworską i Wesołą znajduje się kolejna kapliczka ufundowana przez Antoniego Majdę. Jest to kapliczka słupowa przykryta dwuspadowym daszkiem. W górnej, oszklonej części kapliczki znajduje figura Pana Jezusa Ukrzyżowanego, natomiast w dolnej wnęce mamy obraz Matki Boskiej. Kapliczka ta zbudowana została w miejscu stojącego tu wcześniej krzyża, który został wywrócony podczas burzy. Do powstania kapliczki przyczynił się także pan Tadeusz Jaworski. Kapliczką powyższą opiekują się obecnie mieszkanki Kolbarku, panie Janina Pałka i Zofia Grzanka.
|
Kolbark – Kapliczka przy drodze prowadzącej z Kolbarku do Zarzecza
|
W rejonie skrzyżowania drogi prowadzącej z Kolbarku do Zarzecza (ulicy Dworskiej) z drogami polnymi biegnącymi w kierunku Bydlina i w kierunku Chrząstowic, w rejonie zwanym Zagrabie, znajduje się trzecia już kapliczka słupowa ufundowana przez Antoniego Majdę. Istniejąca kapliczka wybudowana została w latach 60-tych XX wieku. Na kapliczce znajduje się następujący napis: „FN. ANTONI MAJDA KOLBARK Par. CIEŚLIN”. We wnęce kapliczki znajduje się obrazek Pana Jezusa w koronie cierniowej. Kapliczka dawniej pomalowana była na biały kolor, zaś po ostatnim remoncie pomalowana została na niebiesko. Na szczycie kapliczki zamocowany jest metalowy krzyż. Opiekę nad kapliczką sprawuje aktualnie mieszkanka Kolbarku, pani Janina Pałka.
|
|
Kolbark – Krzyż przy drodze prowadzącej z Kolbarku do Chrząstowic
|
|
Po prawej stronie drogi prowadzącej z Kolbarku do Chrząstowic, na skraju lasku, w bezpośrednim sąsiedztwie … chyba największego śmietnika w okolicy, znajduje się metalowy krzyż osadzony w solidnej betonowej podstawie. Krzyż otoczony jest niekompletnym (rozkradzionym) ogrodzeniem wykonanym z przęseł metalowych osadzonych również w betonowych podstawach. W miejscu istniejącego obecnie krzyża znajdowała się dawniej kapliczka słupkowa zbudowana z kamienia. Zrąb czasu odcisnął swe oblicze na kapliczce. Nieotynkowana kapliczka zaczęła się rozsypywać i wtedy w jej miejscu mieszkańcy Kolbarku postawili krzyż. Fundatorem kapliczki był Antoni Majda. Opiekę nad krzyżem sprawuje mieszkanka Kolbarku, pani Stanisława Barczyk. |
Kolbark – Kapliczka przy drodze prowadzącej z Kolbarku do Chrząstowic
|
W rejonie skrzyżowania drogi prowadzącej z Kolbarku do Chrząstowic z drogą polną biegnącą do drogi z Kolbarku do Zarzecza znajduje się ostatnia już kapliczka słupowa ufundowana przez Antoniego Majda. Istniejąca kapliczka wybudowana została w latach 60-tych XX wieku. Na skutek wykonanych w późniejszych latach remontów zniknęły z niej napisy dotyczące fundatora. W górnej wnęce kapliczki znajduje się figurka Matki Boskiej, natomiast w dolej obrazek z Modlitwą do Matki Boskiej Polnej. Na szczycie kapliczki zamocowany jest metalowy krzyż. Opiekę nad kapliczką sprawuje obecnie pani Krystyna Gawron.
|
|
Kolbark – Krzyż przy drodze prowadzącej z Kolbarku do Chrząstowic (w rejonie kapliczki)
|
|
Po prawej stronie drogi prowadzącej z Kolbarku do Chrząstowic (rejon kapliczki) znajduje się w zagajniku leśnym metalowy krzyż. Krzyż ten ufundowany został w 1995 roku staraniem kluczewskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Poświęcony on jest poległemu na tym terenie rotmistrzowi Wacławowi Zdybowi. Z przymocowanej do krzyża zielonej tablicy możemy przeczytać: „WIECZNA CZEŚĆ I CHWAŁA BOHATEROWI ROTMISTRZ WACŁAW ZDYB ps. „ZAWIEJA” ŻOŁNIERZ ARMII KRAJOWEJ ZGINĄŁ NA TYM TERENIE W WALCE ODDZIAŁU „HARDEGO” Z OKUPANTEM HITLEROWSKIM W DNIU 18.08.1944″. Rtm Wacław Zdyb „Janusz”, „Zawieja” był szefem Oddziału VII Okręgu Śląsk (Kedywu) AK w okresie lato 1943–18.08.1944 rok. Poległ w akcji oddziału z batalionu „Hardego”, który w sile 76 żołnierzy plus osłona urządził zasadzkę na oddział osłaniający budowę umocnień (okopów). Po wymianie ognia i szturmie partyzantów, zaskoczeni Niemcy zaczęli uciekać w stronę Zarzecza, skąd nadeszła dla nich pomoc. Partyzanci zmuszeni zostali do odwrotu, zabierając pod obstrzałem pozostawioną broń niemiecką
|
Kolbark – Krzyż przy drodze prowadzącej do przysiółka Młyny
|
W Kolbarku, przy drodze leśnej prowadzącej ze Skotnicy do przysiółka Młyny, w odległości około 500 m od zabudowań przysiółka znajduje się w lesie metalowy krzyż. Posadowiony on jest na betonowej podstawie, na której wypisany jest rok powstania „2002 r” oraz inicjały „GB”. Na krzyżu zabudowana jest mała kapliczka, a w niej mały obrazek Jezusa Chrystusa oraz figurka Matki Boskiej. Całość ogrodzona była prostym płotkiem wykonanym z drewna brzozowego. W roku 2021 krzyż ogrodzony został kutymi przęsłami metalowymi, wokół których z 3 stron posadzone zostały tuje. Na krzyżu zamocowana została tablica zakryta szybą za którą umieszczone zostały 3 „plastry” przekrojów z pni drzew. Na dwóch z nich znajdują się różańce, godło Polski oraz flagi Solidarności i Polski. Natomiast na trzecim umieszczony jest napis: „GRATIAS AGENTES DEO-POSTERIS IN GENERE BARCZYK ANNO XXIII” (z łac. „Dziękując Bogu – potomkom w rodzinie Barczyk, w roku 23”. Na dzień dzisiejszy nie jest mi znana udokumentowana geneza, ani okoliczności powstania przedmiotowego krzyża. |
|
Krzywopłoty – Krzyż przy ulicy Leśnej |
|
Krzyż przy ulicy Leśnej postawiony został w latach 20-tych ubiegłego wieku na pamiątkę stacjonowania legionistów polskich w Krzywopłotach. Przez całe dziesiątki lat był on miejscem pożegnania zmarłych z tej miejscowości. Trumna ze zwłokami zmarłych przenoszona była z domu zmarłego i stawiana na krzesłach pod krzyżem. Następnie po przybyciu kapłana i odmówieniu modlitw wyruszał z tego miejsca kondukt pogrzebowy do kościoła w Cieślinie. Ze względu na zły stan krzyża, mieszkańcy Krzywopłot, państwo Marianna i Franciszek Paciejowie, ufundowali w 2009 roku nowy krzyż. Wymienione powyżej osoby sprawują również opiekę nad krzyżem. |
Krzywopłoty – Kapliczka przy ulicy Leśnej
|
Po lewej stronie ulicy Leśnej w Krzywopłotach podążającej w stronę Stoków Kwaśniowskich znajduje się wybudowana z kamienia kapliczka poświęcona Matce Boskiej. W górnej części kapliczki znajduje się figura Matki Boskiej, natomiast poniżej we wnęce jej mały obrazek. Poniżej obrazka mamy zabudowaną tabliczkę z której dowiadujemy się o roku jej powstania i fundatorach. Napis ten brzmi: „BOŻE BŁOGOSŁAW NAM / DATA – 1957 rok / FUNDATORZY / Bolesław Genowefa Depakowie”.
|
|
Krzywopłoty – Krzyż z okolicznościowym głazem przy ulicy Partyzantów
|
|
Krzyż stojący przy Wiejskim Domu Ludowym ma niedługą historię. Dla upamiętnienia Bitwy pod Krzywopłotami z 1914 roku, ustawiony został najpierw w dniu 05.12.2008 roku kamienny głaz, zaś po kilku dniach postawiono za nim krzyż. Za postawienie krzyża na działce o nieuregulowanej własności sołtys wsi, p. Alina Kuśmierska, została w marcu 2009 roku pozwana do sądu przez ówczesnego Wójta Gminy Klucze, p. Małgorzatę Węgrzyn. W następnym roku mieszkańcy wsi ufundowali pamiątkową tablicę poświęconą poległym legionistom. Napis na tablicy brzmi: „Niechaj każdy Polak Aż do swego zgonu Cześć daje żołnierzom Szóstego Baonu!” (Franciszek Zawada “Rok 1914″ fr) Poległym Legionistom w 95 rocznicę Bitwy pod Krzywopłotami mieszkańcy Krzywopłot”. Po poświęceniu w dniu 08.11.2009 roku przez ks. Leszka Kapelę, odsłonięcia obelisku dokonali poseł Jacek Osuch, v-ce Wójt Józef Kaczmarczyk oraz sołtys Alina Kuśmierska. Poseł Jacek Osuch odczytał okolicznościowe wystąpienie, jakie skierował do mieszkańców Krzywopłot Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński. Opiekę nad tym miejscem sprawują aktualnie panie Alina Kuśmierska oraz Barbara Gawron. |
Krzywopłoty – Figura św. Floriana przy ulicy Partyzantów
|
Na ścianie Wiejskiego Domu Ludowego w Krzywopłotach przy ulicy Partyzantów, pełniącego jednocześnie rolę remizy Ochotniczej Straży Pożarnej, zabudowana jest figura św. Floriana będącego min. patronem strażaków i hutników. Uroczystego poświęcenia figury (rzeźby) św. Floriana dokonał w dniu 08.09.2012 roku ówczesny proboszcz parafii w Cieślinie ks. Leszek Kapela, który wcześniej wraz z byłym proboszczem Parafii pw. św. Małgorzaty w Bydlinie, emerytowanym ks. kanonikiem Romanem Wojtan koncelebrowali w tym miejscu uroczystą Mszę św. Uroczystość poświęcenia odbywającą się w ramach pikniku strażackiego, zaszczycili swoim udziałem min. przedstawiciele samorządu gminnego w Kluczach na czele z wójtem Gminy, p. Kazimierzem Ściążko, samorządu powiatowego w Olkuszu na czele ze starostą, p. Jerzym Kwaśniewskim, a także posłanka na sejm, p. Lidia Gądek. Opiekę nad figurą sprawują druhowie OSP w Krzywopłotach.
|
|
Krzywopłoty – Kapliczka przy ulicy Partyzantów
|
|
Idąc ulicą Partyzantów w Krzywopłotach w kierunku Wiejskiego Domu Ludowego, po lewej stronie drogi spotykamy kapliczkę słupkową posadowioną na terenie należącym do rodziny Paciejów. W oszklonej, górnej części kapliczki znajdują się figurki Pana Jezusa oraz dwóch aniołków, natomiast poniżej, we wnęce znajduje się obrazek Matki Boskiej Częstochowskiej. Aktualnie kapliczką opiekuje się pani Małgorzata Paciej. |
Krzywopłoty – Kapliczka przy ulicy por. Stanisława Paderewskiego
|
Kapliczka domkowa z sygnaturką zlokalizowana w środku wsi przy ulicy por. Stanisława Paderewskiego to jedna z najstarszych kapliczek w naszej parafii. Została ona wybudowana na działce podarowanej przez Petronelę i Grzegorza Straszak staraniem mieszkańców Krzywopłot przed I wojną światową. W czasie walk Bitwy pod Krzywopłotami (16-19.11.1914 roku) nocować w niej miał sam marszałek Józef Piłsudski. Przez całe dziesiątki lat była ona miejscem święcenia pokarmów wielkanocnych, a także miejscem odprawiania nabożeństw majowych i różańcowych. We wnętrzu kapliczki znajduje się ołtarzyk pochodzący z 1916 roku z figurką i obrazem Matki Boskiej. Oprócz tego na ścianie mamy obraz Matki Boskiej Częstochowskiej oraz drobne figurki Matki Boskiej. Kapliczka została odnowiona w 2000 roku przez Jana Garwona, mieszkającego w Krzywopłotach. W miesiącach listopad/grudzień 2022 roku dzięki dotacji z Województwa Małopolskiego w kwocie 14.000 zł., pozyskanej w ramach konkursu pn. „Kapliczki Małopolski 2022” przeprowadzono remont elewacji i wnętrza kapliczki, malowanie ścian, odświeżenie drzwi poprzez zabezpieczenie drewna i pomalowanie. Zadbano również o teren wokół kapliczki. Całkowity koszt realizacji zadania wyniósł 47.977,02 zł. przy czym pozostałe środki pochodziły z funduszu sołeckiego oraz budżetu gminy Klucze. Opiekę nad przedmiotową kapliczką sprawuje głównie pani Alina Kuśmierska.
|
|
Golczowice – Krzyż z pamiątkową tablicą w centrum wsi
|
|
Praktycznie w samym centrum Golczowic, niedaleko rzeki Białej Przemszy, u zbiegu ulic Powstania Styczniowego, Jurajskiej i Stawowej znajduje się drewniany krzyż. Otoczony on jest okrągłym klombem oraz ogrodzeniem wykonanym z kutych przęseł. W dniu 13.08.1988 roku, w 125 rocznicę bitwy powstańców styczniowych pod Golczowicami (22.04.1863 r.), u podnóża krzyża posadowiono wapienny blok z tablicą z czarnego granitu. Na tablicy znajduje się następujący napis: „DLA UPAMIĘTNIENIA POWSTANIA STYCZNIOWEGO W 125 ROCZNICĘ ZWYCIĘSKIEJ BITWY W GOLCZOWICACH WDZIĘCZNI MIESZKAŃCY 1988”. |
Golczowice – Kapliczka przy ulicy Powstania Styczniowego
|
Idąc ulicą Powstania Styczniowego w Golczowicach w górę (w kierunku Bagien i Cieślina) mijamy po lewej stronie betonową kapliczkę znajdującą się na prywatnej posesji należącej do pana Józefa Szatana. W górnej części kapliczki znajduje się wnęka, a w niej obrazek Pana Jezusa Miłosiernego. |
|
Golczowice – Kapliczka w rejonie skrzyżowania ulicy Polnej z ulicą Jurajską
|
|
W rejonie skrzyżowania ulicy Polnej z ulicą Jurajską w Golczowicach znajduje się kapliczka słupkowa. Kapliczka pokryta jest blachą oraz otoczona ogrodzeniem wykonanym z kamienia i metalowych przęseł. W górnej części kapliczki znajdują się trzy wnęki. We wnęce skierowanej centralnie znajduje się figurka Matki Boskiej, natomiast we wnękach bocznych obrazek Matki Bożej Fatimskiej, zaś z drugiej strony – obrazek Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny.
|
Kobylica – Kapliczka nadrzewna
|
Na terenie Kobylicy, będącej przysiółkiem Golczowic, znajduje się urocza kapliczka zabudowana w rozszczepieniu konara starej lipy rosnącej przy drodze leśnej biegnącej w kierunku Cieślina. W kapliczce znajduje się obraz (ikona) przedstawiający Marię i św. Jana Ewangelistę stojących pod krzyżem z ukrzyżowanym Jezusem. Historia powstania kapliczki w tym miejscu sięga niepamiętnych czasów. Wiek lipy szacowany jest na około 700 lat, zaś sama kapliczka znajduje się w tym miejscu co najmniej od XIX wieku. Na początku lat 90-tych XX wieku kapliczka została odnowiona. W dawnych latach opiekowała się tym miejscem nieżyjąca już Magdalena Mól, zaś obecnie przejęła te obowiązki jej najbliższa rodzina. O należyte utrzymanie i wygląd tego miejsca dba głównie p. Józef Grzanka, wnuczek wspomnianej wyżej osoby. |
|
Kwaśniów Dolny – Kapliczka przy drodze prowadzącej z Cieślina do Golczowic (ulica Kamyk w Cieślinie) |
|
Przy starym średniowiecznym trakcie prowadzącym z Olkusza do Pilicy (obecnie ul. Kamyk w Cieślinie, będąca drogą prowadzącą z Cieślina do Golczowic), w rejonie skrzyżowania z drogą polną zwaną „graniczką”, znajduje się betonowa, słupkowa kapliczka. Teren na którym postawiona jest kapliczka należy obecnie do Kwaśniowa Dolnego. Jeszcze w XIX wieku był to obszar Cieślina, gdzie nieopodal wzniesienia zwanego obecnie Kamyk, znajdowała się karczma zwana Kiermasówką. Kapliczka postawiona została przez mieszkańca Golczowic pana Romana Koźlika w 1948 roku pod drzewem akacjowym, na polu należącym do jego rodziny. Z zachowanej metalowej tabliczki możemy odczytać: „FUNDATOR / KOŹLIK ROMAN / 1-VII-1948”. Kapliczka zwieńczona jest metalowym krzyżem, zaś w jej wnęce znajduje się obrazek Matki Boskiej z Panem Jezusem. Kiedyś ogrodzona była niskim, drewnianym płotkiem, co jeszcze możemy zobaczyć na zachowanych starych fotografiach. Aktualnie kapliczką tą opiekuje się Teresa Walnik mieszkająca w Cieślinie – Bagnach.
|
Jaroszowiec – Kapliczka przy drodze prowadzącej z Kolbarku do Jaroszowca
|
Po prawej stronie drogi prowadzącej z Kolbarku do Jaroszowca, tuż za przejazdem na linii kolejowej prowadzącej do papierni w Kluczach znajduje się mała kapliczka zabudowana na drzewie. Teren ten należy aktualnie do Jaroszowca (w dawnych czasach ziemie te należały do Golczowic). Wewnątrz kapliczki znajduje się figurka Matki Bożej z Panem Jezusem, zaś na jej szczycie umocowany jest mały Krzyż. Kapliczka ta jest swoistym wotum dziękczynnym za uratowanie życia wszystkim uczestnikom wypadku, jaki miał miejsce w tym miejscu w latach 60-tych XX wieku. Na jadący autobus przewozów pracowniczych najechał wówczas pociąg towarowy podążający od ówczesnej Fabryki Celulozy i Papieru im. Jarosława Dąbrowskiego w Kluczach. W wyniku zderzenia autobus wylądował na budynku dróżnika znajdującym się wówczas po przeciwległej stronie drogi. Związek tej kapliczki z naszą parafią to kwestia sprawowania opieki nad tym miejscem. Od samego początku opiekowała się tym miejscem zamieszkała nieopodal Stanisława Włodyga, mieszkanka Kolbarku – Łęgu Kolbarskiego, zaś aktualnie obowiązki te przejęła jej córka, pani Swędzioł. |
|
Golczowice – Cmentarz choleryczny
|
|
W lesie, w północno-zachodniej części Golczowic, nieopodal ulicy Polnej, znajduje się mogiła będąca pozostałością po cmentarzu cholerycznym z 1831 roku. W miejscu zwanym „Koło umarłych” pochowanych zostało 5 osób. Byli to: Michał Banyś (zm. 03.08.1831 r., ok. 50 lat), Wincenty Supernak (ur. 1796 r. – zm. 05.08.1831 r.), Kunegunda Syguła (zm. 08.08.1831 r., ok. 50 lat), Katarzyna Syguła (chrz. 20.09.1779 r. – zm. 09.08.1831 r.) oraz Jędrzej Barczyk (chrz. 29.11.1790 r. – zm. 09.08.1831 r.). „Zprzyczyny Grassuiącey wCałey wsi zarazliwey choroby, tak iż nikt niemógł wCzasie zaszłych Smierci dostawic się do spisania aktów”, fakt ten zgłosili ks. Mikołajowi Wiśniewskiemu, plebanowi w Chechle, sołtys Kanty Baldy i Stanisław Syguła dopiero w dniu 30.06.1832 roku. W okresie nieco wcześniejszym na cholerę we wsi Golczowice umrzeć musiały też inne osoby, ale ich ciała zostały pochowane na cmentarzu w Chechle. Zmarli wówczas: Marianna Mystek (19.07.1931 r., 24 lata), Agnieszka Barczyk (19.07.1831 r., 50 lat), Józef Banyś (24.07.1831 r., 30 lat), Błażej Swędzioł (26.07.1831 r., 34 lata), Piotr Mystek (27.07.1831 r., 33 lata) oraz Jadwiga Banyś (04.08.1831 r., 70 lat). |