8 maja to dzień, w którym nasza parafia przeżywa uroczystość odpustową – święto patrona naszego kościoła parafialnego, św. Stanisława Biskupa i Męczennika.
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa nie budowano kościołów. Do sprawowania Eucharystii wykorzystywano prywatne domy, zwane Domus Ecclesiae, czyli Kościoły Domowe. Dopiero po uzyskaniu wolności, od IV wieku chrześcijanie zaczęli budować kościoły. Wybór miejsca budowy świątyni nie był więc przypadkowy. Budowano kościoły w miejscach, gdzie istniał kult świętych, zwłaszcza męczenników. Często wznoszono je na grobach lub w miejscach działalności lub męczeńskiej śmierci chrześcijan. Dzięki temu kościoły otrzymywały swoich świętych patronów. Dzień, w którym wspominano w liturgii świętego patrona stawał się świętem kościoła i parafii z nim związanej. W parafialne święto, oprócz uroczystej Mszy św., organizowano procesje, przedstawienia obrazujące życie czczonego świętego, urządzano wspólne zabawy i uczty. W późniejszych wiekach uczestnictwo w święcie patrona kościoła dawało możliwość uzyskania odpustów. Wtedy też święto patronalne kościoła zaczęto nazywać odpustem parafialnym. Możliwość uzyskania odpustów zmieniła charakter parafialnego święta. Podkreślano konieczność pokuty i nawrócenia. Przed uroczystością odpustową organizowano specjalne przygotowania, w których ważne miejsce zajmowała spowiedź.
Od czasu Soboru Watykańskiego II sprawę parafialnych odpustów regulują zwykle synody poszczególnych diecezji. Zwykle podkreślają one, że święto patronalne kościoła parafialnego należy obchodzić uroczyście, zachowując dotychczasowe zwyczaje parafialne. Należy także dążyć do wyrobienia właściwego zrozumienia odpustu u wiernych. Wymaga to skierowania całej uwagi duszpasterskiej na przeżycie duchowe święta patronalnego parafii. Zachęca się do korzystania z Sakramentu Pokuty, uczestnictwa we Mszy św., procesji oraz innych modlitwach dziękczynnych i błagalnych. Główna Msza św. celebrowana w odpust powinna być ofiarowana za wszystkich parafian. Została zachowana praktyka udzielania odpustu związana z uczestnictwem w uroczystościach parafialnych. Dla uzyskania odpustu wymagane są zwykłe warunki, czyli stan łaski uświęcającej, odmówienie modlitwy Ojcze Nasz i Wierzę w Boga oraz modlitwy w intencjach Ojca Świętego.
 |
„Możemy dzisiaj, po dziewięciu wiekach, snuć nowy wniosek: dzieje ludu Bożego na polskiej ziemi, które tak wiele zawdzięczają świadectwu św. Wojciecha na północy, zawdzięczają równie wiele świadectwu św. Stanisława, czyli tej przedziwnej całości: biskupa i króla; świadka Chrystusowego przez prawdę Bożą, i świadka Chrystusowego przez pokutę. Jeżeli byśmy ponadto śledzili wewnętrzne ścieżki, po których na przestrzeni tysiąca lat chadzał lud Boży na polskiej ziemi – po których tchnął Duch Święty w dusze naszych przodków i rodaków – to byśmy tam może doczytali się jednego i drugiego świadectwa: świadectwa Biskupa – świadectwa prawdy i prawa Bożego: stanowczego „nie wolno, nie wolno ci, królu !”, za którym kryła się śmierć męczeńska. I świadectwa pokuty: świadectwa króla śmiałego i wielkiego, a przecież gwałtownika i mordercy; a potem – pokutnika !”. [abp krakowski Karol Wojtyła – Kraków, Skałka, 14 maja 1967 r.] |
Historia naszej parafii od najdawniejszych czasów związana jest z kultem św. Stanisława. Miejscowy lud już w dawnych czasach wspominał o rzekomej bytności świętego biskupa w Cieślinie i czcią otaczał miejsce jego odpoczynku, wznosząc w jego sąsiedztwie kaplice poświęcone św. Stanisławowi. Kiedy powstała pierwsza kaplica i ile ich było – na dzień dzisiejszy nie sposób powiedzieć. Rzeczą bezsporną jest fakt, że w roku 1725 w miejscu obecnego kościoła istniała kaplica, pustelnia i cmentarz grzebalny. Nie znamy obecnie szczegółów dotyczących nabożeństw odprawianych w tej kaplicy. W 1763 roku ówczesny dziedzic Walenty Męciński rozbiera istniejącą kaplicę, by dwa lata później, w roku 1765 wznieść nową, modrzewiową kaplicę. Pamięć o modrzewiowej kaplicy jest jeszcze żywa w opowiadaniach wśród okolicznej ludności, gdyż przetrwała ona do 1917 roku. Z dokumentów dziekańskich z 1833 roku dowiadujemy się, że biskup krakowski nadawał na okres 5 lat pozwolenia na odprawianie Mszy św. oraz nabożeństw na uroczystość św. Stanisława w dniu 8 maja. Reskryptem z dnia 17/29 lipca 1844 r. zmieniono status kaplicy w Cieślinie z publicznej na prywatną, dworską. Skutkowało do min. tym, że lud parafialny przez 2 kolejne lata pozostał bez nabożeństwa na św. Stanisława (pisze o tym pleban Wróblewski z Chechła w liście z dn. 7/19 kwietnia 1847 r.). Dzięki staraniom dziekana dekanatu olkuskiego ks. Józefa Kalasantego Ćwiklińskiego, występującego na wniosek plebana parafii w Chechle ks. Mikołaja Wiśniewskiego, Wysoki Konsystorz Generalny Diecezji Kielecko – Krakowskiej, na zasadzie Reskryptu Komisji Rządowej w dniu 6 maja 1847 roku udzielił „zgody (zezwolenia) na zawsze” („indult pro semper”) do odprawiania czasami Mszy Św. oraz wystawienia Najświętszego Sakramentu w dzień św. Stanisława biskupa. Uroczystości odpustowe ku czci św. Stanisława obchodzone są odtąd już stale, aż po dzień dzisiejszy.
Sam odpust uważany był od najdawniejszych czasów (i dalej jest) za największy w okolicy, na który ciągnęli wierni z najdalszych zakątków. Materiały źródłowe używają w stosunku do niego następujących określeń: „… w którym co roku wielki odpust bywa.” (23.02.1823 r.), „…Nabożeństwo w miejscu lubianym, gdzie oni z ojcami i dziadami modlili się …” (7/19.04.1847 r.).
O tych co oprócz doznań duchowych szukali czegoś dla ciała dbał miejscowy dziedzic organizując „… pomniejszą propinację wyszynek w Cieślinie, w czasie wielkiego odpustu na św. Stanisław w tym kościele odbywającego się.” (23.02.1823 r.).
Przed nami kolejne uroczystości ku czci św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Na propinację nie ma co liczyć – czasy się zmieniły, a na dodatek nawet w całej gminie nie ma żadnej gorzelni czy browaru. Dla ciała zapewne nie zabraknie tradycyjnego tatarczucha, o co zadbają rodziny z okolic Skały, ponadto będzie trochę tradycyjnych słodyczy i … chińszczyzna.
Ale dla wiernych najważniejsze są przeżycia duchowe. A te zapewni nam uczestnictwo w uroczystej sumie odpustowej, uroczystej procesji wokół kościoła, tradycyjnej procesji do źródełka i sadzawki z figurą św. Jana Nepomucena oraz skorzystanie z sakramentu pokuty i pojednania.
Główne uroczystości odpustowe ku czci św. Stanisława BM odbędą się w niedzielę 10 maja 2015 roku o godz. 12:00. Przewodniczył im będzie ks. Marcin Kruszak – notariusz kurii sosnowieckiej.
Zdjęcia z uroczystości odpustowych w naszej parafii z dnia 10 maja 2015 roku do oglądnięcia w Galerii Zdjęć.