Środą Popielcową, zwana dawniej Wstępną Środą, rozpoczynamy w kościele katolickim liturgiczny okres Wielkiego Postu. Jest to czas 40-dniowej (a licząc z niedzielami 46 dniowej) pokuty, której głównym przesłaniem jest duchowe przygotowanie do największego święta w całym roku liturgicznym – Zmartwychwstania Pańskiego, czyli Świąt Wielkanocnych. Początkowo Post trwał 40 godzin, a od V wieku 40 dni – na pamiątkę 40 dni postu Jezusa na pustyni i 40 lat błąkania się ludu wybranego po ucieczce z Egiptu. Okres Wielkiego Postu jest dla nas wiernych wezwaniem do odnowienia życia i wewnętrznego nawrócenia.
Ze Środą Popielcową związany jest od dawnych wieków obrzęd posypywania głów popiołem na znak żałoby i pokuty. Popiół uświadamia nam, że wszystko, co materialne i doczesne przemija. Bóg jest wieczny, zaś nas ludzi, obdarował nieśmiertelną duszą i obiecał wieczną szczęśliwość w niebie. Symbolowi posypywania towarzyszą wypowiadane przez kapłana słowa: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz !” (Rdz 3,19)” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię.” (Mk 1,15). Są one gestem uznania swojej niewystarczalności i zależności od Boga. Słowa te uświadamiają nam kruchość ludzkiego życia, nieuchronność śmierci, naszą własną słabość i ułomność. Również ten szczegół, że popiół, którego używa się w Środę Popielcową, pochodzi z gałązek palmowych, poświęconych w Niedzielę Palmową ubiegłego roku, nie jest bez znaczenia. Wówczas owe gałązki służyły jako wyobrażenie zwycięstwa i chwały, teraz zaś popiół ich dobitnie wykazuje, jak prędko mija wszelki blask ziemski, jak znikoma jest wszelka doczesność. „Nawracajcie się” – wezwanie to nie jest skierowane jedynie do wielkich grzeszników, ateistów, ale także do ludzi wierzących, do każdego z nas. Każdy z nas może coś zmienić na lepsze. Nikt z nas nie jest przecież doskonały. Każdy z nas mógłby o wiele lepiej żyć, niż żyje. Jednym z pierwszych elementów owej wewnętrznej przemiany jest zobaczenie swojego grzechu, po prostu przyznanie się do grzechu. Drugim etapem naszego nawracania się jest wyznanie grzechu. Do grzechu trzeba się nie tylko przyznać, ale go także wyznać, po prostu – trzeba grzech z siebie wyrzucić. Kolejnym etapem naszego nawracania się jest odwrócenie się od grzechu, zwane też mocnym postanowieniem poprawy. Powinniśmy wyjść z utartych, grzesznych kolein naszego życia. Natomiast druga część wezwania „wierzcie w Ewangelię” przypomina nam, że mamy nie tylko akceptować Boże słowo, ale także wypełniać to słowo. Powinniśmy kroczyć w prawdzie i żyć prawdą, gdyż ma ona siłę wyzwalającą. Ewangelię winna się stać księgą naszego życia i przypomnieniem Bożego słowa kierowanego do naszych serc.
 |
„Ja nędzny proch, czym jestem, czym? Że choć rozkazom często Twym Sprzeciwiam się, Ty winę mą Pokrywasz łaskawością Swą. Jak trzcinę słabą wolę mam, Pokusie łatwo zgiąć się dam, Bom za leniwy zwalczać ją, I prosić Cię o pomoc Twą. A przecież wąska ścieżka ta, Którą przez życie dążyć trza, A dojdzie nią do niebios bram, Ten, który zwalcza siebie sam. Więc dziś przed Tobą korzę się Ja z prochu proch i błagam Cię: Promieniem łaski Twej mi świeć, W mym sercu skruchę szczerą wznieć. Wszak mi w Chrystusie wszystkoś dał już odtąd dla Cię pragnę żyć I chcesz, bym Cię mym Ojcem zwał, I z Tobą pojednanym być, Więc okiem Ojca na mnie patrz Bym, gdy opuszczę ziemski kraj, I wszystko złe przebaczyć racz. Wziął w posiadanie szczęścia raj.” [„Środa Popielcowa”] |
W Środą Popielcową – zgodnie z kanonami 1251-1252 Kodeksu Prawa Kanonicznego – obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły (trzy posiłki w ciągu dnia, w tym tylko jeden – do syta). Prawem o wstrzemięźliwości są związani wszyscy powyżej 14 roku życia, zaś prawem o poście – osoby pełnoletnie do rozpoczęcia 60 roku życia. Prawo kanoniczne nie nakłada na wiernych natomiast obowiązku uczestniczenia w tym dniu w Eucharystii (chociaż jest to powszechną praktyką, z której nie powinno się rezygnować bez ważnej przyczyny).
Wielki Post – jak zauważa jeden z najwybitniejszych współczesnych liturgistów francuskich – „to jakby wielkie coroczne rekolekcje, które daje Kościół święty”. Rekolekcje zaś, to czas skupienia, usunięcia się od zgiełku świata, rozmyślanie o rzeczach wiecznych, czas umartwienia, dobrych uczynków, a nade wszystko modlitwy. Z takim usposobieniem winni przeżyć Wielki Post wyznawcy Chrystusa. Przyjmując na nasze głowy popiół wkraczamy w okres Wielkiego Postu, który dla każdego z nas winien stać się czasem pokuty, wyrażającej się w umartwieniu, jałmużnie i modlitwie.
Przygotowując się do do owocnego przeżycia Świąt Paschalnych postarajmy się wygospodarować trochę czasu na udział w Gorzkich Żalach, Drodze Krzyżowej, Rekolekcjach Wielkopostnych, czy też na systematyczną lekturę Pisma Świętego. Spróbujmy się schronić przed gwarem i hałasem codziennego życia, zostać sam na sam z Bogiem i z samym sobą. W tym klimacie bliskości i ciszy wsłuchajmy się w Jego głos – głos, który będzie przemawiał do naszego serca.
W Popielec Msze św. w naszej parafii o godz. 9:00 i 17:00 (kościół) oraz o 15:00 (Krzywopłoty). Natomiast tradycyjne nabożeństwa wielkopostne: Droga Krzyżowa w piątki o godz. 16:30 i w niedziele o o godz. 15:00, zaś Gorzkie Żale w niedziele o godz. 15:30. Niech nasze uczestnictwo w nabożeństwach wielkopostnych będzie naszą modlitwą. Z modlitwą nieśmy ten krzyż i nieśmy go z Nim!